Etten

Deze pagina vergelijkt Etten aan het eind van de 19-de eeuw en Etten in de 21-ste eeuw, wanneer het Etten-Leur wordt genoemd naar de samengang met het dorp Leur 1968.

Etten aan het eind van de 19-de eeuw

Als vader van Gogh in 1875 als predikant van de hervormde gemeente Etten wordt benoemd, is Etten een klein dorpje dat samen met het buurdorp Leur 5700 inwoners telt. Het merendeel daarvan is katholiek.

Een kaart van het centrum van Etten,
gemaakt door Ds. Theo van Gogh
« vergroot »

Leur had in die tijd een eigen hervormde gemeente, de hervormde gemeente Etten telde slechts 158 leden. De gemeente Etten en Leur was in die jaren een ingedut dorpje gelegen in een omgeving met veel bos en hei tussen Roosendaal en Breda. Het merendeel van de bevolking werkte in de landbouw. Daarnaast stond er in Leur de suikerfabriek die voor werkgelegenheid zorgde. In het seizoen waarin de suikerbieten verwerkt werden werkten daar 150 mensen. Verder waren er in Etten en Leur drie sigarenmakerijen waar 40 mensen werkten. De rest van de bedrijvigheid in het dorp bestond voornamelijk uit eenmansbedrijfjes , waar hoogstens nog een knecht of een loopjongen in dienst was: een paar bierbrouwerijen, een aantal smederijen, verder molens, klompenmakerijen, leerlooierijen en een opvallend aantal schoenmakerijen, namelijk 20. In totaal werkten er 200 man in dit soort bedrijven. Er waren in de jaren 80 weinig winkels in het dorp: de meeste mensen deden hun inkopen in Breda. Daar kon je lopend of met paard en wagen naartoe. Ook kon je met de geregelde vrachtkar mee die op dinsdag en vrijdag heen en weer reed tussen Etten en Breda. Bovendien had Etten vanaf het midden van de eeuw een station aan de spoorlijn Breda-Roosendaal.

De mensen hadden het in die tijd niet breed. Met een jaarinkomen van f 900,- behoorde dominee van Gogh tot de beter gesitueerden maar je kon van dat bedrag niet bepaald in weelde leven. Het leven in het dorp voltrok zich in alle rust. Alleen de Ettense veemarkt bracht wekelijks wat leven in de brouwerij. Een enkele maal voltrok zich een kleine ramp: in 1881 brandden twee boerderijen totaal uit: eenm aan de Steenweg van Etten naar Leur, een ander aan de Klappenberg.

Etten in de 21-ste eeuw

De groei van het
inwoneraantal van Etten
« vergroot »

Aan het einde van de 20e eeuw trekt Etten-Leur steeds meer nieuwe inwoners aan. Wie er werkt wil er meestal ook graag wonen. Het inwonersaantal en het aantal woningen breiden zich dan ook jaarlijks uit. De ingedommelde agrarische dorpen Etten en Leur uit de tijd van Vincent van Gogh, zijn uitgegroeid tot een gemeente die zijn plaatje verdient in West-Brabant.

Etten-Leur heeft zich ontwikkeld tot een dynamisch industriestadje met de nog intieme sfeer en kleinschaligheid van een dorp. Er zijn vale mogelijkheden op het gebied van wonen, winkelen, onderwijs, cultuur en recreatie. De vele voorzieningen, aanvankelijk bestemd voor de eigen inwoners, zijn sinds jaren ook in trek bij regiobewoners en mensen van elders.

Etten-Leur is makkelijk bereikbaar met trein, bus en auto. Momenteel is de omlegging van de A58 klaar en krijgt de stad de gelegenheid om in de komende jaren een nieuw en bruisend centrum te maken op het oude rijkswegtracé.